هدرز (Headers) یکی از قطعات فنی خودرو به شمار می‌رود که از آن برای تیونینگ و تقویت موتور استفاده می‌کنند. این قطعه بخشی از اگزوز خودرو بوده و در واقع جایگزین منیفولد چدنی خودرو می‌شود. استفاده از هدرز در خودرو باعث افزایش عملکرد، کاهش مصرف سوخت و بهبود قدرت خروجی پیشرانه شده و به تنهایی بین 2 الی 12 درصد به قدرت گشتاور ماشین اضافه ‌می‌کند. جنس این قطعه معمولا از فلزاتی همچون فولاد، آلیاژهای گران قیمت و استیل است و به همین خاطر می‌تواند در خروج سریع گازهای پرفشار کمک زیادی به خودرو کند. برای آشنایی بیشتر با این موضوع و اینکه هدرز چیست و چه تاثیری در شتاب خودرو دارد در ادامه مقاله همراه ما باشید.

هدرز چیست و چه تاثیری در شتاب خودرو دارد؟

موتورهایی که از نوع احتراق داخلی هستند، برای ورود هوای تازه به داخل سیلندرها، باید دود حاصل از احتراق به خارج از سیلندرها هدایت شود. چرا که در غیر اینصورت یعنی زمانی که مقداری از دود در داخل سیلندر باشد، احتراق قدرت کافی را نخواهد داشت و شتاب ماشین پایین می‌آید. وظیفه خارج کردن گازهای ناشی از احتراق را قطعه‌ای به نام منیفولد انجام می‌دهد.

هدرز نیز در واقع همان کار منیفولد را انجام می‌دهد با این تفاوت که کار خروج گازهای حاصل از احتراق را سریع‌تر و کامل‌تر از منیفولد انجام می‌دهد و در نتیجه قدرت شتاب خودرو افزایش چشمگیری پیدا می‌کند. از آنجایی که هدرز برای بهبود عملکرد استفاده می‌شود، جزو لوازم جانبی خودرو دسته‌بندی شده است.

در هدرز برای هر سیلندر یک لوله کوچک طراحی شده است که این لوله از پس زدن گاز خروجی به عقب جلوگیری می‌کند. اینکار موجب می‌شود سیلندرها برای تخلیه گاز از قدرت یکدیگر استفاده نکنند و قدرت آن‌ها برای افزایش راندمان و شتاب خودرو به کار گرفته شود.

تفاوت هدرز با منیفولد

هدرز و منیفولد تفاوت‌های زیادی چه از نظر جنس و چه از نظر ساختاری با یکدیگر دارند. در هدرز برای هر سیلندر خروجی مجزایی در نظر گرفته شده است تا بلافاصله بعد از احتراق و بالا آمدن پیستون، گاز تولید شده با کمترین میزان مقاومت به بیرون هدایت شود. در واقع این نوع از طراحی هدرز باعث شده تا سرعت و عملکرد آن نسبت به منیفولد چدنی معمولی بهبود زیادی پیدا کند. همچنین خروج سریع و آسان گازهای ناشی از احتراق به خنک سازی بیشتر موتور نیز کمک می‌کند.

از دیگر تفاوت‌های هدرز و منیفولد می‌توان به نحوه تولید آن‌ها اشاره کرد. معمولا تولید منیفولد به روش ریخته‌گری انجام می‌شود و به همین خاطر سطح درونی آن ناصاف و پر از زبری است. این مساله موجب می‌شود خروج گازهای آلاینده با اختلال مواجه شود. اما تولید هدرز به روش خم‌کاری انجام می‌شود و شکلی صاف، یکنواخت و صیقلی دارد. این نوع ساخت باعث خروج آسان گازهای آلاینده به بیرون شده و تنفس پیشرانه بهتر و قدرت موتور افزایش پیدا می‌کند.

استفاده از هدرز چه مزایایی دارد؟

در حالت کلی و به طور میانگین بعد از نصب هدرز حدود 2 الی 12 درصد گشتاور موتور افزایش پیدا می‌کند. این درصد در دنیای تیونینگ خودرو رقم بسیار بالایی حساب شده و می‌تواند تاثیرگذاری زیادی داشته باشد. بعد از اینکه عملیات نصب هدرز با موفقیت انجام شد باید ECU خودرو را ریمپ کنید تا موتور با پارامترهای جدید منطبق شود. در حالت رانندگی عادی شاید متوجه تاثیرات نصب هدرز نشوید ولی در تست شتاب، بررسی مصرف سوخت و تست داینو این تغییر کاملا مشهود است. از دیگر مزایای نصب هدرز در ماشین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

·       تسهیل در خروج دود به سمت اگزوز

·       بالا بردن گشتاور خودرو

·       کمک به خنک شدن بهتر موتور

·       افزایش طول عمر موتور با کاهش استهلاک قطعات موتور

·       پایین آوردن مصرف سوخت ماشین بدون کاهش توان موتور

به عنوان مثال نصب اصولی هدرز بر روی ماشین سمند با موتور XU7 باعث افزایش 7 درصدی توان و گشتاور ماشین شده و در مصرف سوخت حدود 0.6 لیتر در هر 100 کیلومتر صرفه‌جویی می‌شود. همچنین مدت زمان رسیدن سرعت خودرو از 0 تا 100 نیز حدود 1.1 ثانیه کاهش پیدا می‌کند.

معایب نصب هدرز

با اینکه هدرز مزایای بسیار زیادی دارد و برای تیونینگ خودرو مناسب است اما با این وجود معایبی هم دارد و نمی‌توان از آن‌ها چشم پوشی کرد. از جمله معایب هدرز می‌توان موارد زیر را نام برد.

·       به دلیل حذف کاتالیزور ممکن است در معاینه فنی خودرو رد شوید. البته این موضوع در خودروهای 8 سوپاپ اتفاق می‌افتد.

·       اگر نصب هدرز توسط افراد ناشی انجام شود امکان نشتی در اگزوز وجود دارد.

·       بعد از نصب هدرز نیاز به تنظیم مجدد سوخت و هوا خواهید داشت. چرا که در غیر اینصورت ممکن است سوخت ماشین افزایش پیدا کند و یا گشتاور خودرو پایین بیاید.

·       در صورت نصب هدرز دست ساز و یا متفرقه، توان خودرو پایین می‌آید.

·       افزایش صدای خروجی موتور که می‌تواند باعث آزار و اذیت همسایگان شود. البته صدای اگزوز خیلی هم افزایش پیدا نمی‌کند و به صورت جزئی است.

توصیه می‌کنیم اگر قصد استفاده از هدرز را در خودرو دارید بهتر است به سراغ مراکز معتبر بروید و حتما از قطعات باکیفیت استفاده نمایید.

آشنایی با انواع مختلف هدرز

هدرزها از نظر ظاهری دارای تنوع زیادی هستند و شرکت‌های مختلف با توجه به مشخصات موتور و فضای مورد نیاز، شکل متفاوتی از آن را طراحی کرده‌اند. از لحاظ شکل و نحوه اتصال به موتور و تعداد لوله‌ها می‌توان آن را در 2 دسته هدرز 4-1 و هدرز 4-2-1 تقسیم بندی کرد. اما بهتر است بدانید رایج‌ترین تقسیم‌بندی که برای هدرزها وجود دارد، تقسیم‌بندی بر اساس جنس است که عبارتند از:

·       هدرزهای فولادی

·       هدرزهای کرومی

·       هدرزهای سرامیکی

طریقه نصب هدرز بر روی خودرو

بر خلاف طراحی پیچیده‌ای که هدرزها دارند در مقابل نصب آن‌ها بسیار ساده و راحت است. به همین خاطر نصب آن در مغازه‌های مکانیکی و یا اگزوزسازی به راحتی قابل انجام است. درست است هدرز قیمت زیادی دارد اما در عوض با نصب آن دیگر نیازی نیست تا فیلترهای هوا را به دفعات زیاد تعویض کنید و با داشتن مزایای مختلف می‌تواند در طول زمان در هزینه‌های شما صرفه‌جویی کند.

هدرز در کجای ماشین نصب می‌شود؟

از آنجایی که هدرز برای تقویت موتور استفاده می‌شود، با توجه به نوع آن از سرسیلندر خودرو شروع شده و تا زیر موتور امتداد پیدا می‌کند. در واقع شکل هدرز به این صورت است که در یک طرف لوله‌های مجزای سه و یا چهارتایی به یک فلنج فلزی متصل شده‌اند و در طرف دیگر این لوله‌ها به هم متصل شده و در نهایت یک لوله کلفت را تشکیل می‌دهند که به یک فلنج کوچک متصل می‌شود.

لازم به یادآوری است هدرز نیز مانند منیفولد دارای جایگاه سنسور اکسیژن بوده و بدون هیچ دردسری می‌توان آن را پیچ به پیچ متصل کرد.

نحوه طراحی و ساخت هدرز

بهتر است بدانید برای هر موتور با توجه به مشخصات و اطلاعات آن، هدرز مخصوص به آن ساخته می‌شود. این اطلاعات شامل مواردی مانند قدرت و توان خودرو، ابعاد بلوک‌های سیلندر، فضای خالی در دسترس برای نصب و کشش موتور است. به همین خاطر هر ساله تعداد زیادی هدرز توسط شرکت‌های مختلف طراحی شده و به بازار عرضه می‌شود.

طراحی و ساخت هدرز به هیچ وجه کار ساده‌ای نیست و یک فرایند پرهزینه و وقت‌گیر دارد. به همین خاطر است که شرکت‌های خودروساز از هدرز استفاده نمی‌کنند. البته برخی از خودروسازهای معروف مانند BMW و یا آئودی، خودروهای خود را به هدرز تجهیز کرده و روانه بازار می‌کنند.

برخی از مکانیک‌ها و اگزوز سازی‌ها نیز اقدام به تولید هدرزهای دست ساز می‌کنند. اما از آنجایی که این طراحی بر اساس اصول علمی انجام نمی‌گیرد، کارایی هدرز حرفه‌ای را نخواهد داشت و حتی ممکن است مصرف سوخت خودرو را نیز بالا ببرد.

بنابراین اگر قصد خرید و نصب هدرز بر روی خودرو را دارید، حتما از فروشندگان معتبر خرید خود را انجام دهید. از جمله برندهای خارجی معروف هدرز در بازار می‌توان به BBk, Gibson و DC Sports اشاره کرد. شرکت‌های hzpower و Engine Arts نیز جزو شرکت‌های تولید کننده ایرانی هدرز بوده و از کیفیت خوبی برخوردار هستند.

پاسخ به سوالات متداول و پرتکرار در مورد نصب هدرز

آیا نصب هدرز غیرقانونی است؟

نصب هدرز از لحاظ قانونی هیچ مشکلی ندارد و استفاده از آن بلامانع است. البته باید به صورت اصولی ریمپ شده باشد.

چرا خودروسازان این قطعه را به صورت فابریک نصب نمی‌کنند؟

از آنجایی که برای نصب هدرز، کاتالیست حذف می‌شود، اینکار باعث افزایش میزان آلایندگی‌ها شده و از طرفی به دلیل بالا بودن هزینه‌های تولید، خودروسازها معمولا از منیفولدها استفاده می‌کنند.

طول عمر هدرز چقدر است؟

بهتر است بدانید بر خلاف برخی از قطعات تیونینگ خودرو، هدرز یک قطعه مصرفی محسوب نمی‌شود و همواره کارایی خود را حفظ می‌کند. مگر اینکه در تصادفات دچار آسیب شده باشد. حتی مدل‌های دست دوم آن نیز کارایی لازم را دارند و در کنار ریمپ اصولی ECU می‌توان در تیونیگ حرفه‌ای خودرو از آن استفاده کرد.

چرا رنگ هدرز تغییر می‌کند؟

محصولات حرفه‌ای تیونینگ مانند هدرز معمولا از جنس استیل ساخته می‌شوند و به همین خاطر با گذشت زمان و در اثر حرارت پیشرانه، تغییر رنگ می‌دهند. البته این تغییر رنگ به معنای از دست دادن کیفیت نیست.

آیا بعد از نصب هدرز، صدای اگزوز تغییر زیادی خواهد کرد؟

همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، صدای اگزوز به صورت جزئی افزایش پیدا می‌کند و اگر دوست دارید این صدا بیشتر باشد، می‌توانید در کنار هدرز، کیت اگزوز را نیز نصب کنید.

آیا نصب هدرز باعث از بین رفتن گارانتی خودرو می‌شود؟

از آنجایی که این قطعه به صورت افترمارکت بر روی خودرو نصب می‌شود، ممکن است خودرو را از گارانتی خارج کند. به همین خاطر بهتر است این موضوع را از شرکت سازنده خودرو بپرسید.

شاید شما هم با سوالات مختلفی همچون موتور Tu5 چیست؟ کدام یک از ماشین‌ها موتور Tu5 دارند؟ و اینکه قدرت این موتور چقدر است؟ مواجه شده باشید. در واقع می‌توان گفت این موتور یکی از موتورهای معروف و شناخته شده در ایران است که شرکت‌های خودروساز از آن بر روی ماشین‌ها استفاده می‌کنند. برای پاسخ به این سوالات و آشنایی بیشتر شما عزیزان با این موتور، قصد داریم در این مقاله به بررسی موتور TU5 و دلیل استفاده از این نوع موتور در خودروها بپردازیم. در ادامه همراه ما باشید.

موتور TU5 چیست و چه مشخصاتی دارد؟

موتورهای سری TU برای اولین بار در سال 1986 توسط کمپانی سیتروئن اختراع و معرفی شد که یک خانواده از موتورهای چهارسیلندر کوچک هستند. این موتور در سری‌های مختلفی تولید می‌شد که هیچکدام از آن‌ها نتوانست به اندازه TU5 محبوبیت پیدا کند. موتور تیوفایو امروزه در اکثر خودروهای ایران خودرو مانند پژو 206، پژو پارس، پژو 207، پژو 405 و رانا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

موتور TU5 دارای حجم 1587 سی‌سی بوده و در دو مدل 8 و 16 سوپاپ تولید می‌شود. اما در حال حاضر فقط مدل 16 سوپاپ آن با قدرت 109 اسب بخار در دسترس است. بهتر است بدانید شرکت سیتروئن و پژو از این موتور برای مسابقات اتومبیلرانی نیز استفاده می‌کنند و مدل اسپورت موتور TU5 در ماشین سیتروئن C2 VTS حدود 122 اسب بخار قدرت دارد. در جدول زیر می‌توانید مشخصات کامل این موتور را مشاهده نمایید.

 

 موتور TU5 دارای مدل‌های مختلفی است که در ادامه مدل و قدرت برخی از آن‌ها را آورده‌ایم.

·       TU5 JP4 S: 122  اسب بخار

·       TU5 JP: 90 اسب بخار

·       TU5 JP+: 96 اسب بخار

·       TU5 JP4: 109 اسب بخار

·       TU5 J4: 120 اسب بخار

تاریخچه موتور TU5 در ایران

موتور معروف تیوفایو تقریبا در سال 1382 وارد ایران شده و در خودرو پژو 206 مورد استفاده قرار گرفت. این مساله سبب شد تا 206 به یکی از محبوب‌ترین ماشین‌های هاچ بک در ایران تبدل شود. بعد از گذشت یک سال تیپ‌های 5 و 6 این ماشین نیز با موتور TU5 روانه بازار شدند. از همان سال بود که تولید تیپ 4 متوقف شد.

در سال‌ها اخیر نیز نسخه ارتقا یافته این موتور با نام TU5+ یا EC5 با تغییراتی همچون اضافه شدن سیستم CVVT در خودروهای جدید استفاده می‌شود. از دیگر تغییرات انجام گرفته در موتور EC5 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

·       استفاده از اویل پمپ متغیر

·       استفاده از نسل جدید دینام

·       استفاده از CVVT یا همان زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها

·       ارتقا یافتن سیستم تزریق سوخت

·       استفاده از فرمان کمکی برقی به جای پمپ هیدرولیک

آشنایی با مزایا و معایب موتور تیوفایو

این موتور نیز مانند هر موتور دیگری از مزایا و معایب خاصی برخوردار است که در ادامه بیشتر با آن‌ها آشنا خواهیم شد.

مزایای موتور TU5

از اصلی‌ترین ویژگی‌های مثبت موتور TU5 می‌توان به داشتن قطعات و لوازم با کیفیت آن اشاره کرد که باعث می‌شود کارایی و بازدهی آن بسیار بالا باشد. همچنین سیستم جرقه‌زنی و کامپیوتر پیشرفته‌ای دارد که عملکرد آن را در هر شرایطی بالا نگه می‌دارد. در حالت کلی موتور TU5 نسبت به حجم خود قدرت خوبی داشته و مصرف سوخت پایینی دارد.

یکی دیگر از ویژگی‌هایی که باعث شده این موتور طرفداران زیادی داشته باشد، کم بودن استهلاک و آرام بودن در حین کارکردن است. یعنی هنگامی که ماشین روشن است، صدای خیلی کمی به گوش می‌رسد.

موتور TU5 استاندارد آلایندگی خوبی دارد و با کمی تغییر می‌توان آن را به استاندارد یورو 5 رساند. همچنین امکان تغییر در موتور و افزایش قدرت آن با نصب هدرز و توربو شارژ نیز امکانپذیر است و با توجه به میزان تغییرات می‌توان از 5 تا 100 اسب بخار آن را تقویت کرد.

معایب موتور تیوفایو

این موتور با اینکه مزایای بسیار زیادی دارد ولی در کنار از برخی از معایب نیز برخوردار است. از جمله معایب موتور TU5 می‌توان به عملکرد ناپایدار آن اشاره کرد که باعث بروز برخی مشکلات در خودرو می‌شود. این مشکل به خاطر سیستم توزیع سوخت موتور تیوفایو اتفاق می‌افتد. با اینکه در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی برای برطرف کردن این مشکل انجام شده است ولی بازهم موتور TU5 در سیستم توزیع سوخت مشکلاتی دارد.

از دیگر مشکلات این موتور می‌توان به روغن‌ریزی از درب قالپاق روغن و شلنگ‌های بخار اشاره کرد. این نشتی باعث می‌شود روغن بر روی شمع‌ها و وایرهای موتور بریزد. همچنین این موتور دارای حرارت بالایی نسبت به موتورهای گروه PSA است و به همین خاطر باید در انتخاب روغن کمی حساس باشید.

علاوه بر موارد بالا، سوختن کویل ایگنیشن یکی دیگر از مشکلات اصلی موتور تیوفایو به شمار می‌رود. این مشکل باعث می‌شود هنگام رسیدن به 4000 دور در دقیقه، موتور از کار بیفتد که مشکلات زیادی در پی دارد.  بهتر است بدانید تعمیر کردن این موتور بر روی ماشین 206 به خاطر فضای محدود محفظه موتور 206، کمی با سختی همراه است.

در کدام ماشین‌ها از موتور TU5 استفاده شده است؟

در نگاه اول شاید استفاده از یک موتور در خودرویی دیگر کار صحیحی به نظر نرسد. اما این مساله در موتور تیوفایو متفاوت است. چرا که توانسته با قرارگیری بر روی ماشین‌های مختلفی همچون پارس ال ایکس، پژو 405، 206، سمند و 207 مخاطبان را راضی نگه دارد. همچنین بهتر است بدانید خودروی دانگ فنگ H30 که یک خودرو چینی پرطرفدار در ایران است نیز از این موتور استفاده می‌کند.

مصرف بنزین موتور TU5 با توجه به خودرویی که در آن قرار گرفته و نوع سیستم سوخت‌رسانی، جعبه دنده و نوع ECT متفاوت از یکدیگر است. بهینه‌ترین حالت این موتور در ماشین 206 قابل مشاهده است که مصرف سوخت آن حدود 6.5 لیتر در هر 100 کیلومتر است. در واقع می‌توان گفت 206 کم‌مصرف‌ترین و بهینه‌ترین ماشین در ایران به شمار می‌رود.

چرا موتور TU5 در دورهای بالا عملکرد بهتری دارد؟

از آنجایی که این موتور 16 سوپاپه است در دورهای بالا تنفس بهتری داشته و حداکثر گشتاور آن در دور بالا اتفاق می‌افتد. اما در موتورهای 8 سوپاپه مثل موتورهای XU7 و M15 حداکثر گشتاور در دورهای پایین اتفاق می‌افتد و حس شتاب بهتری به راننده می‌دهد. در اصطلاح به موتور TU5، موتور دور بالا نیز گفته می‌شود.

ماشین با موتور تیوفایو چه تفاوتی با موتورهای معمولی دارد؟

شاید یکی از سوالات مهمی که با آن مواجه شده باشید، تفاوت موتور TU5 با موتور معمولی باشد که در ادامه با مزیت‌های موتور تیوفایو بیشتر آشنا خواهیم شد.

پایین بودن مصرف سوخت موتور TU5

مطمئنا مصرف سوخت از جمله معیارهای مهم در انتخاب خودرو به شمار می‌رود. چرا که عدم توجه به این نکته می‌تواند هزینه‌های زیادی را برای ما به دنبال داشته باشد. از جمله عواملی که در میزان مصرف سوخت خودرو تاثیر گذار است می‌توان به سرعت، شتاب، ترافیک، کیفیت بنزین، باد تایرها و موتور خودرو اشاره کرد.

از جمله مزیت‌های بسیار مهم موتور TU5 میزان مصرف سوخت پایین آن است. البته تفاوت آن با موتورهای معمولی خیلی زیاد نیست. به‌عنوان مثال میزان مصرف ماشین 206 تیوفایو حدود 6 الی 6.5 لیتر در هر 100 کیلومتر است.

امکان رانندگی با سرعت 190 کیلومتر بر ساعت

خودروهایی مثل پراید که موتور M13 دارند معمولا در سرعت‌های بالا دچار لرزش و بی‌تعادلی می‌شوند. همچنین ممکن است در سرعت‌های بالا دچار مشکلات جدی مثل روغن‌ریزی شوند. اما این مشکل در خودروهایی که از موتور TU5 استفاده می‌کنند تا حد زیادی حل شده و به راحتی می‌توانید سرعت‌های بالا را تجربه کنید. در حال حاضر خودروهای شرکت ایران خودرو می‌توانند به راحتی با سرعت 190 کیلومتر حرکت کنند بدون اینکه کابین دچار لغزش شود.

چابک بودن و صدای کم موتور

اکثر افراد دوست دارند ماشینشان هنگام کار کردن میزان بسیار کمی صدا داشته باشد. چرا که این موضوع در رانندگی طولانی مدت می‌تواند باعث آزار و اذیت راننده و سرنشینان شود. موتورهای TU5 به صورتی طراحی شده‌اند که کمترین میزان صدا را تولید می‌کنند و کارکردی آرام و بدون صدا دارد. به طوری که شاید متوجه روشن بودن ماشین نشوید. همچنین موتور تیوفایو نسبت به دیگر موتورهای معمولی از چالاکی بالاتری نیز برخوردار است.

قیمت مناسب و داشتن استهلاک پایین

یکی دیگر از موضوعاتی که در انتخاب خودرو نقش بسیار مهمی دارد، میزان دوام، استهلاک، کیفیت موتور و قطعات مختلف آن است. چرا که در طولانی مدت می‌تواند باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها شود. بهتر است بدانید موتورهای TU5 استهلاک بسیار پایینی نسبت به دیگر موتورهای معمولی دارند. از طرفی مدل تیوفایو با انواع بدنه و جعبه دنده‌ها نیز سازگاری بهتری دارد.

پایین بودن میزان آلایندگی

روزبه‌روز تعداد خودروها در حال افزایش است و به همان نسبت آلودگی هوا در شهرها افزایش پیدا می‌کند. به همین خاطر یکی از فاکتورهای مهم در خرید خودرو میزان آلایندگی آن است. موتور TU5 نسبت به موتورهای معمولی همچون موتور M12 پراید، میزان آلایندگی کمتری دارد و با کمی تغییر می‌تواند به اندازه استاندارد برسد.